Ayurvedik Beslenme Nedir?

Ayurvedik, baharatlı beslenmeyle ön plana çıkan Hindistan’a özgü bir beslenme yaklaşımı olarak tanımlanabilir. Ayurveda; bedenin, zihnin ve ruhun birlikte ele alındığı bir sağlık sistemini anlatır. Bu yaklaşımdaki beslenme, kişinin temel enerji tipleri dengede tutmayı hedefler. Enerji tiplerine ise “dosha” denir.

Bahsedilen sistemde vücut, zihin ve ruh farklı oranlarda üç temel enerji tipi veya dosha ile birleştirilir. Bunlar sırasıyla Vata, Pitta ve Kapha’dır. Kişide bu enerjiler farklı oranlarda bulunur. Misal, Pitta enerjisi fazla ise serinletici yiyecekler ve içecekler önerilebilir. Mevsime göre beslenme bu sistemin temel prensipleri arasında yer alan ikinci başlıktır. Her mevsim insana ihtiyacı olanı verir, düşüncesi hakimdir. Altı temel tat olan; tatlı, ekşi, tuzlu, acı, buruk ve acımsı (astringent) beslenme sisteminde yer alır. Doğal ve taze yiyeceklerin tüketimi önerilir. Beslenme sisteminin önemli bir parçası ise saf tereyağı ve çeşitli baharatlardır.

Ayurvedik Beslenme Nasıl Uygulanır?

Ayurvedik beslenmede en önemli nokta doğal ve taze gıdalarla beslenmektir. Kişinin enerji dengelerine göre özel bir beslenme menüsünü takip edebilir. Herkeste 3 tip dosha enerjisi bulunur ve en az bir tanesi baskındır. Ses tonuna, nabza, yaşam tarzına, kiloya ve fiziksel görünüşe göre baskın doshanız bulunur ve buna göre besinler tüketmeniz tavsiye edilir. Böylelikle kişinin dengede ve sağlıklı kalacağı inanılır.

Ayurvedada Öne Çıkan Besinler Nedir?

Kişinin baskın enerjisine göre beslenme planı ortaya çıkar. Genel olarak sistemin tavsiye ettiği beslenmede ön plana çıkanlar ise saf tereyağı, baharatlar, taze sebzeler, tam tahıllar ve bitki çayları sıralanabilir.

Özellikle tam tahıllar lif, vitamin ve mineraller açısından zengin oldukları için Ayurveda beslenmesinde oldukça önemlidir. Buğday, kahverengi pirinç, kinoa ve yulaf gibi tam tahıllar tercih edilebilir. Enerji tiplerine göre töleranslar farklılık gösterebilir. Vata tipi kişiler sıcak, besleyici ve yağlı yemeleri gerekir. Yulafı sıcak bir şekilde tüketebilir içine besleyiciliğini artıracak taze sebzeler ve baharatlar eklenebilir. Pitta tipinde yulaf serinletici tariflerin içinde tercih edilebilir. Kapha tipinde ise yulaf hafif ısınmış ve kuru bir şekilde tüketilebilir. Tariflerde Fellas’ın Glutensiz Yulaf Ezmesi tercih edilebilir. Baharatlar eklemek, özellikle sindirimi artırmak için kullanılan baharatlar (zencefil, tarçın, kişniş vb.) tariflere eklenebilir. Süt, bal, taze meyve, kuru yemişler veya kuru meyvelerle malzemeler birleştirilebilir.

Ayurvedik Beslenmede Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

Ayurvedik beslenme, bireyin benzersiz vücut tipine ve çevresel koşullarına özel olarak tasarlanmış bir beslenme yaklaşımını benimser. Bu antik Hint sağlık sistemine göre, her bireyin Vata, Pitta ve Kapha olarak adlandırılan üç temel enerji tipinden bir veya birkaçını bünyesinde barındırmaktadır. Bu nedenle, Ayurvedik beslenme, bireyin doşa tipine uygun olarak belirlenmiş bir beslenme planını içerir.

Kişiselleştirilmiş beslenme planları, bireyin enerji dengesini sağlamayı, sindirim sistemini güçlendirmeyi ve genel sağlığı desteklemeyi amaçlar. Bu bağlamda, Vata tipi bireyler için ısınmış, besleyici ve yağlı yiyecekler önerilebilirken, Pitta tipi bireyler serinletici ve hafif yiyecekleri tercih etmelidir. Kapha tipi bireyler ise kuru, hafif ve ısınmış gıdalara yönlendirilebilir.

Ayrıca, Ayurvedik beslenme mevsimsel değişikliklere de duyarlıdır. Soğuk kış aylarında sıcak, baharatlı yiyeceklerin tüketilmesi önerilirken, sıcak yaz aylarında hafif ve serinletici besinlere yönelmek önemlidir.

Bu beslenme yaklaşımında özetle dikkat etmemiz gerekenler bireyin benzersiz fiziksel yapısını ve çevresel etkenleri göz önünde bulundurarak beslenmesi önerilir. Bu nedenle, her bireyin kendi ihtiyaçlarına uygun olarak uygulayacağı kişiselleştirilmiş bir beslenme planı oluşturmak için Ayurveda uzmanlarından destek alması gerekir.